Jak napisać dobry wiersz na OKP?

Wiadomość
Autor
Awatar użytkownika
Gloinnen
Administrator
Posty: 12091
Rejestracja: 29 paź 2011, 0:58
Lokalizacja: Lothlórien

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#11 Post autor: Gloinnen » 06 paź 2015, 21:12

W jakimś sensie to, co tutaj piszemy - potwierdza się, choć nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, jak napisać dobry wiersz na OKP. Jednakże - doświadczenie (z obu stron kurtyny) pozwala mi na sformułowanie ostrożnych wniosków.

Naturalnie, pomijam zagadnienie ewidentnej grafomanii, którą traktujemy - dosłownie i w przenośni - poza konkursem.

Ale - gdyby stworzyć coś w rodzaju vademecum konkursowego? Pokuszę się - może komuś się przyda.

Uwagi ogólne:
1) Godło. Teoretycznie jest to element, którego nikt nie bierze pod uwagę, ale pretensjonalne godła śmieszą jurorów i mogą wpłynąć na ich podejście do Autora i nadesłanych przez niego tekstów.
2) Wybór wierszy. Często są nierówne. Zebrane "od czapy" i "na siłę" w zestaw. Jurorzy tymczasem doceniają, jeśli utwory komponują się w przemyślaną całość, są spójne stylistycznie i tematycznie.
3) Jako pierwszy warto umieszczać najlepszy test z całego zestawu, ponieważ jeśli początkowy utwór nie zrobi dobrego wrażenia, jurorzy mogą nawet nie zajrzeć do następnych.

Czego unikać:
1) Nowatorstwa formalnego. Konkurs nie jest najlepszym miejscem na wyznaczanie trendów. Wszelkiego rodzaju gry formą są określane jako "udziwnienia", "sztuczki", itp.
2) Zabaw językiem (wynika z poprzedniego), mniej więcej z tych samych powodów. Może dlatego, że niezwykle trudno jest jednocześnie zaprezentować twórcze podejście do tworzywa językowego i zawrzeć w wierszu jakąś konkretną myśl, którą juror będzie w stanie wyłowić.
3) Intertekstu. Nie ma co liczyć na erudycję i oczytanie jurorów. Na ogół nastawieni są negatywnie do rozszerzania warstwy znaczeniowej na inne utwory. Dla mnie to akurat walor, bo wiersz z nawiązaniami staje się elementem uniwersalnego poetyckiego dialogu, głosem w polifonii (kulturowej), no ale na ogół jurorzy zastanawiają się, o co tu Autorowi może chodzić, albo zarzucają wtórność.
4) Bogatej metaforyki. Wymaga bowiem wnikliwej analizy i interpretacji, lektury wieloetapowej, wielościeżkowej. Na to juror nie ma czasu, a zazwyczaj też chęci. Utwory bardziej skomplikowane metaforycznie niż budowa cepa będą uznane za efekciarskie, puste, niezrozumiałe, pozbawione logiki i sensu.
5) Wszelkiego rodzaju skrajności, np. nadmiernego turpizmu, realizmu, itp. Trzeba wiedzieć, że jurorzy tworzą zawsze jakieś gremium. Każdy ma swoje typy, natomiast wygrywają te teksty, co do których uda się wypracować jakiś kompromis.
A więc raczej nie są to wiersze wyraziste (w jakiejś konwencji), ale "średnie", "letnie", które w zasadzie dla każdego "mogą być". Z podobnych przyczyn lepiej omijać kontrowersyjne tematy. Nie wiem, skąd to się bierze, ale nawet wytrawni jurorzy i znawcy literatury wolą przeczytać wiersze poprawne, stonowane, nawet lekko przeintelektualizowane, ale nie obliczone na wywołanie czytelniczego wstrząsu. Choćby były napisane bez zarzutów pod względem warsztatowym.
6) Epigonizmu. Z małym wyjątkiem, ale o nim będzie w części następnej.

Co się sprzedaje na konkursach?
1) Szymborszczyzna. Jednak - i nieodmiennie.To jedyny wyjątek, kiedy epigonizm jest jak najbardziej wskazany. Jeżeli potrafisz wiersz wystylizować na szymborszczycznę - masz nagrodę czy choćby wyróżnienie w kieszeni.
2) Banał. Przemyślenia poety nie mogą być zbyt odbiegające od schematów, stereotypów. Doskonale sprzedają się wszystkim dobrze znane prawdy ogólne, opakowane w ładne liryczne złotko.
3) O ile źle jest widziany intertekst - o tyle świetnie funkcjonują różnego rodzaju kostiumy. Z wyjątkiem Pana Cogito, który się już wszystkim przejadł.
4) Umiejętność "uśrednienia". Napisania utworów, co do których nie można się przyczepić i których przekaz można zrozumieć po pierwszym przeczytaniu. Nie może być zbyt skomplikowany ani wyłamujący się z powszechnych schematów myślowych.
5) "Ładność" - mimo wszystko ma prymat nad "autentycznością" i "realizmem".
6) Odpowiednia tematyka, która porusza czułe struny, ale nienachalnie. Nie należy silić się na poszukiwanie oryginalnych tematów, lecz poruszać w obszarze najprostszym i najbardziej oczywistym - rodzina, śmierć, choroba, miłość, tęsknota, starzenie się, przemijanie, przyroda. Im mniej wyrafinowane ujęcie problemu, tym lepiej. Znów - podkreślam - ważniejsze jest estetyczne opakowanie, dołączone do bezpiecznej, wyważonej treści.

Podsumowując, chcę zwrócić uwagę na to, że specyfiką konkursów jest konieczność swoistego wypośrodkowania. Zazwyczaj każdy z oceniających ma swoich faworytów, wybranych zgodnie z własnymi kryteriami. Są to przeważnie teksty wyraziste, mocne, interesujące - ale tylko z jednego punktu widzenia. Natomiast, aby dojść do konsensusu, szuka się czegoś, co "w miarę" zadowala wszystkich. W pewnym sensie więc pisanie wierszy "na konkursy" może być o tyle ciekawym doświadczeniem, że zmusza do wyważenia zastosowanych środków poetyckich, do stworzenia tekstu doskonale neutralnego, zoptymalizowanego, ale poniekąd nijakiego i mało wyróżniającego się. Jednak konkursy nie są odpowiednim kontekstem do przełamywania konwencji, eksperymentowania, poszukiwań - choćby leksykalnych czy wersyfikacyjnych - ani też do manifestowania indywidualnego stylu. Niestety - niełatwą sztuką jest zachowanie bezosobowości. Chyba, że potraktujemy taki sposób tworzenia przekazu jak ćwiczenie warsztatowe. To byłoby chyba najzdrowsze podejście.

Powodzenia tym, którzy biorą udział w konkursach.
:)

Glo.
Niechaj inny wiatr dzisiaj twe włosy rozwiewa
Niechaj na niebo inne twoje oczy patrzą
Niechaj inne twym stopom cień rzucają drzewa
Niechaj noc mnie pogodzi z jawą i rozpaczą

/B. Zadura
_________________
E-mail:
glo@osme-pietro.pl

Awatar użytkownika
Patka
Posty: 4597
Rejestracja: 25 maja 2012, 13:33
Lokalizacja: Toruń
Płeć:
Kontakt:

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#12 Post autor: Patka » 06 paź 2015, 21:39

Się przeraziłam, jak to czytałam. Poważnie.
Współczuję poetom, którzy "nijaczą" swój styl, byle mieć szansę w takich konkursach.

Awatar użytkownika
lczerwosz
Administrator
Posty: 6936
Rejestracja: 31 paź 2011, 22:51
Lokalizacja: Ursynów

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#13 Post autor: lczerwosz » 06 paź 2015, 21:47

Straszne co piszesz, straszne.

Awatar użytkownika
skaranie boskie
Administrator
Posty: 13037
Rejestracja: 29 paź 2011, 0:50
Lokalizacja: wieś

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#14 Post autor: skaranie boskie » 06 paź 2015, 22:40

Patka pisze:Współczuję poetom, którzy "nijaczą" swój styl, byle mieć szansę w takich konkursach.
Nie współczuj, Patko.
Oni wiedzą, co robią.
W takich konkursach nie o książkę, dyplom, czy splendor chodzi, tylko o konkretną kasę, a tej za darmo nie dają.
Kloszard to nie zawód...
To pasja, styl życia, realizacja marzeń z dzieciństwa.


_____________________________________________________________________________

E-mail
skaranieboskie@osme-pietro.pl

Awatar użytkownika
lczerwosz
Administrator
Posty: 6936
Rejestracja: 31 paź 2011, 22:51
Lokalizacja: Ursynów

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#15 Post autor: lczerwosz » 06 paź 2015, 22:51

A ci sami poeci "po godzinach" piszą dobre wiersze, zapewne.

Awatar użytkownika
alchemik
Posty: 7009
Rejestracja: 18 wrz 2014, 17:46
Lokalizacja: Trójmiasto i przyległe światy

Re: Jak napisać dobry wiersz na OKP?

#16 Post autor: alchemik » 07 paź 2015, 0:12

W życiu nie wystawiałem się na OKP.
Po przeczytaniu tychże postów, jednak ...,
myślę sobie teraz, że miałbym szansę.
A to ze wglendu na moją gientkość jenzyka.

Cholernie szybko się uczę odpowiednich stylów.
Nie nasionkam, tylko, dlatego że zbyt duża i samodzielna osobowość we mnie siedzi.
Po godzinach, to mógłbym faktycznie pisać na konkursy.
Ale ze mnie głupek!
* * * * * * * * *
Jak być mądrym.. .?
Ukrywać swoją głupotę!

G.B. Shaw
Lub okazywać ją w niewielkich dawkach, kiedy się tego po tobie spodziewają.
J.E.S.

* * * * * * * * *
alchemik@osme-pietro.pl

ODPOWIEDZ

Wróć do „JAK PISAĆ DOBRE WIERSZE”